“Ada pun těmpat těrbit běnar itu daripada daripada muafakat, daripada Kitab Allah, daripada Pusaka. Ada pun asal běnar itu ěmpat pěrkara: daripada perkataan Allah, daripada dalil dan hadith Rasul Allah, daripada sěgala ulama dan imam, Shafi’i, Hanafi, Hanbali, daripada Nabi Allah Adam,”

Petikan Fasal 4 Undang-undang Sungei Ujong.

Sebagai luak mengamalkan Adat Purbakala, Luak Sungei Ujong tidak mempunyai sebarang tanah adat melainkan Tanah Simpanan Melayu sahaja.

Tanah-tanah di seluruh daerah Seremban dan daerah Port Dickson tidak tertakluk pada enakmen pemegangan tanah adat di Negeri Sembilan.

Sistem tanah adat di Sungei Ujong dimansuhkan secara berperingkat mulai 1883, semasa zaman pemerintahan YTM Dato’ Klana Petra Lela Setia Mohd Yusof bin Hashim apabila pewarisan harta pusaka tidak lagi diserahkan kepada perempuan tetapi diagihkan kepada waris yang berhak dalam keluarga si mati mengikut hukum Islam.

Petikan Fasal 53 Undang-Undang Sungei Ujong

Ada pun měrtabat Raja itu atas 10 pěrkara: (1) běr-banyak-banyak shukor; (2) sidik, (3) běrilmu lagi kaya, (4) běrani, (5) jaga lagi tawakkul, (6) tawakkul serta yakin, (7) tětap ‘akal, (8) sabar, (9) měmběri kěhěndak segala ra’yat-nya, (10) tahu akan pangkat dan měrtabat ra’yat-nya sakalian. Jikalau těrpakai segala yang tersebut itu oleh segala Raja-Raja, něschaya selamat barang pěkěrjaan-nya. Inshâ’a ‘llâh ta’âlâ.

Ketika pemerintahan YTM Dato’ Klana Petra Ma’amor bin YM Dato’ Menteri Kassim, sistem tanah adat tidak digunapakai dalam tahun 1920-an selepas mendapat pandangan daripada ulama terkemuka Sheikh Ul Islam Sungei Ujong Haji Muhammad Said al-Linggi dan menggunakan sistem pewarisan tanah berdasarkan hukum syarak sepenuhnya.

Semua tanah di Sungei Ujong dan seluruh jajahannya di bawah hak YTM Dato’ Klana Petra.

Walau tiada tanah adat, semua tanah adalah (hak waris Sungei Ujong) dan semua urusan wajar mendapat restu perkenan YTM Dato’ Undang Luak Sungei Ujong (yakni Waris Negeri)

Firman Allah:

{ یُوصِیكُمُ ٱللَّهُ فِیۤ أَوۡلَـٰدِكُمۡۖ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَیَیۡنِۚ فَإِن كُنَّ نِسَاۤءࣰ فَوۡقَ ٱثۡنَتَیۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَۖ وَإِن كَانَتۡ وَ ٰ⁠حِدَةࣰ فَلَهَا ٱلنِّصۡفُۚ وَلِأَبَوَیۡهِ لِكُلِّ وَ ٰ⁠حِدࣲ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُۥ وَلَدࣱۚ فَإِن لَّمۡ یَكُن لَّهُۥ وَلَدࣱ وَوَرِثَهُۥۤ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ ٱلثُّلُثُۚ فَإِن كَانَ لَهُۥۤ إِخۡوَةࣱ فَلِأُمِّهِ ٱلسُّدُسُۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِیَّةࣲ یُوصِی بِهَاۤ أَوۡ دَیۡنٍۗ ءَابَاۤؤُكُمۡ وَأَبۡنَاۤؤُكُمۡ لَا تَدۡرُونَ أَیُّهُمۡ أَقۡرَبُ لَكُمۡ نَفۡعࣰاۚ فَرِیضَةࣰ مِّنَ ٱللَّهِۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِیمًا حَكِیمࣰا }

[Surah An-Nisâ’: 11]

Allah perintahkan kamu mengenai (pembahagian harta pusaka untuk) anak-anak kamu, iaitu bahagian seorang anak lelaki menyamai bahagian dua orang anak perempuan. Tetapi jika anak-anak perempuan itu lebih dari dua, maka bahagian mereka ialah dua pertiga dari harta yang ditinggalkan oleh si mati. Dan jika anak perempuan itu seorang sahaja, maka bahagiannya ialah satu perdua (separuh) harta itu. Dan bagi ibu bapa (si mati), tiap-tiap seorang dari keduanya: satu perenam dari harta yang ditinggalkan oleh si mati, jika si mati itu mempunyai anak. Tetapi jika si mati tidak mempunyai anak, sedang yang mewarisinya hanyalah kedua ibu bapanya, maka bahagian ibunya ialah satu pertiga. Kalau pula si mati itu mempunyai beberapa orang saudara (adik-beradik), maka bahagian ibunya ialah satu perenam. (Pembahagian itu) ialah sesudah diselesaikan wasiat yang telah diwasiatkan oleh si mati, dan sesudah dibayarkan hutangnya. lbu-bapa kamu dan anak-anak kamu, kamu tidak mengetahui siapa di antaranya yang lebih dekat serta banyak manfaatnya kepada kamu (Pembahagian harta pusaka dan penentuan bahagian masing-masing seperti yang diterangkan itu ialah) ketetapan dari Allah; sesungguhnya Allah adalah Maha Mengetahui, lagi Maha Bijaksana.

Nota 1: Sistem pewarisan tanah pusaka Sungei Ujong mengikut hukum syarak sepenuhnya

Nota 2: Sistem perwarisan tanah adat sebelum dimansuhkan adalah mengikut Waris, bukan bersuku seperti Adat Perpatih

Nota 3: Luak Sungei Ujong tidak pernah menggunakan sistem Suku Nan 12 atau 12 Suku

Sila rujuk artikel “Biduanda (Beduande – بدواند) bukan suku di Sungei Ujong?”

https://majlisdatolsu.com/sejarah-sungei-ujong/

Sumber:

1. Pelaksanaan Peraturan Adat Dalam Sistem Pentadbiran Tanah di Negeri Sembilan, Nadzan Haron, 1992.

2. Sungei Ujong State Council Proceedings, 27 April 1893

3. Islam vs Adat in Negeri Sembilan, Patrick de Josselin de Jong, 1960

4. Undang-undang Sungei Ujong (Kurun Ke-14)

Sila rujuk artikel “Sungei Ujong Satu-Satunya Luak Ada Undang-Undang Melayu Sendiri Setanding Kerajaan-Kerajaan Melayu Lain Pada Waktu Tersebut”

https://majlisdatolsu.com/undang-undang-sungei-ujong/